Z jednym z dwóch reżyserów fabularyzowanego dokumentu poświęconego bohaterom, którzy pomagali więźniom Auschwitz, dziennikarzem, byłym dyrektorem TVP Kraków Bogdanem Wasztylem, rozmawia Tadeusz Jachnicki

Tadeusz Jachnicki: 21 marca w Chełmku będzie można za darmo obejrzeć film „Niezłomni. Pod drutami Auschwitz”. To obraz o żołnierzach Armii Krajowej, oddziału Sosienki, żołnierzach, którzy przez pięć lat walczyli z niemieckim okupantem. Pomagali więźniom, informowali świat o niemieckich zbrodniach. Skąd pomysł na przedstawienie tej historii w filmie?
Bogdan Wasztyl: Jest mi ona bliska. Przez wiele lat pisałem. Czas jednak biegnie naprzód i dzisiaj ludzie coraz mniej czytają, a coraz chętniej oglądają. Siła rażenia filmu jest o wiele większa niż siła tekstu. Poza tym film żyje nieco dłużej i może być eksploatowany na różnych płaszczyznach: w kinie, w telewizji, podczas spotkań autorskich, wreszcie we fragmentach bądź w całości w internecie.

Sosienki to dobry temat?
- Tak, bo nieznany. Zresztą nie chciałbym zawężać tej historii do Sosienek. Początkowo faktycznie chcieliśmy zrobić film wyłącznie o tym oddziale AK, ale przy pracy nad dokumentacją wychodziło nam, że ta historia nie będzie pełna. „Niezłomni...” to więc nie tylko historia Sosienek, ale też mieszkańców ziemi oświęcimskiej, którzy w tych nieludzkich czasach zachowali się bardzo ludzko.

Czyli historia oddziału AK, to właściwie punkt wyjścia.
- Raczej jej wynik, punkt dojścia. Sosienki, to element większej całości. Zaangażowanie społeczności lokalnej w pomoc więźniom było bardzo duże, a Sosienki, to już forma zorganizowana tej akcji.

Zatrzymajmy się jednak na chwilę przy Sosienkach.
- Sosienki były częścią AK, oddziałem prowadzącym wywiad, przekazującym informacje na Zachód o tym, co się dzieje w obozie, organizującym ucieczki. To fenomen absolutny, bo Sosienki zorganizowały jedną trzecią ucieczek z Auschwitz.

A po wojnie?
- Ich czyny próbowano przypisywać innym.

Do tego dochodziły prześladowania.
- Tak. Nie chcemy opowiadać historii Auschwitz w oderwaniu od historii Polski. A polskie doświadczenie jest absolutnie wyjątkowe. To zmaganie się z dwoma totalitaryzmami, które de facto miały ten sam cel – wyniszczenie narodu, wyniszczenie elity, inteligencji, pozbawienia narodu głowy i zrobienia z niego narodu niewolników. O tych ludziach trzeba było coś nakręcić.

"NIEZŁOMNI. Pod drutami Auschwitz" - pełnometrażowy fabularyzowany dokument wyprodukowany przez Stowarzyszenie Auschwitz Memento i PROJEKT: PILECKI
Czas trwania: 82 minuty (wersja kinowa), 55 minut (wersja telewizyjna)
Scenariusz: Mirosław Krzyszkowski, Bogdan Wasztyl
Reżyseria: Mirosław Krzyszkowski, Bogdan Wasztyl