Tablica pamiątkowa poświęcona Stanisławowi Żwirce i Franciszkowi Wigurze odsłonięta w październiku 1932 roku w Chrzanowie. Fotografia zamieszczona w ,,Ilustrowanym Kuryerze Codziennym” z 31 października 1932 roku.

Katastrofa lotnicza, w której zginęli Stanisław Wigura i Franciszek Żwirko poruszyła wielu Polaków, nawet tych, którzy o dzielnych lotnikach nigdy wcześniej nie słyszeli.

Stanisław Wigura urodził się 9 kwietnia 1903 r.. Od czasów młodości pasjonował się lotnictwem. Studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej i prace badawcze w Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej były kontynuacją tej pasji. W tym środowisku Wigura zetknął się ze Stanisławem Rogalskim i Jerzym Drzewieckim. W trójkę stworzyli lotniczy zespół konstrukcyjny RWD (nazwa od ich inicjałów). Zespół ten tworzył udane samoloty używane w sporcie lotniczym. Już jako znany konstruktor, ale początkujący pilot Wigura zetknął się z porucznikiem pilotem Franciszkiem Żwirką, oficerem łącznikowym przy Aeroklubie Akademickim. Żwirko urodził się 16 września 1895 w Święcianach. Po ukończeniu szkoły średniej służył w armii rosyjskiej, a od 1917 roku w korpusie generała Dowbora-Muśnickiego. Po powrocie do Polski służył w 1 Pułku Lotniczym w Warszawie. Ukończył Szkołę Pilotów w Bydgoszczy. Żwirko i Wigura zaprzyjaźnili się i zaczęli razem startować w zawodach odnosząc spore sukcesy.

W 1929 roku wykonali lot wokół Europy, na trasie Warszawa-Frankfurt-Paryż-Barcelona-Marsylia-Mediolan-Warszawa o długości około 5000 km. W 1930 roku wystartowali w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge. Walkę o laury uniemożliwiła im jednak wtedy awaria silnika. W 1932 roku na samolocie RWD-6 Żwirko i Wigura zwyciężyli w Challenge’u.
11 września 1932, w czasie lotu do Pragi, Żwirko i Wigura zginęli w katastrofie pod Cierlickiem Górnym na Śląsku Cieszyńskim, na terenie Czech.

Bardzo popularnych w całej Polsce lotników pochowano w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Ich pogrzeb był ogromną manifestacją, w której uczestniczyły tłumy, bo obaj piloci uosabiali polskie sny o potędze.
Również w Chrzanowie uczczono ich pamięć. ,,Ilustrowany Kurier Codzienny” z 31 października 1932 roku donosił, że Powiatowy Komitet Ligi Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej zorganizował uroczystość, w czasie której odsłonięto wykonaną przez Zygmunta Bielnego tablicę poświęconą tragicznie zmarłym lotnikom.

Na zdjęciu: Tablica pamiątkowa poświęcona Stanisławowi Żwirce i Franciszkowi Wigurze odsłonięta w październiku 1932 roku w Chrzanowie. Fotografia zamieszczona w ,,Ilustrowanym Kuryerze Codziennym” z 31 października 1932 roku.
(l)

Przełom nr 41 (960) 13.10.2010